Szkoła Podstawowa nr 10 im. H. Sienkiewicza
81 74 72 846
  • Szkoła Podstawowa nr 10 w Lublinie

Biografia

Patron naszej szkoły urodził się na Podlasiu w Woli Okrzejskiej 5 maja 1846 roku. Pochodził ze zubożałej rodziny ziemiańskiej osiadłej od roku 1855 w Warszawie. Tutaj chodził do gimnazjum. W roku 1866 zdał maturę i przez trzy lata studiował na wydziale prawnym, a następne dwa lata- filologiczno-historycznym Szkoły Głównej i na rosyjskim wówczas Uniwersytecie Warszawskim, który opuścił bez egzaminów końcowych.

Zawód - dziennikarz
Na rok 1872 datują się początki kariery dziennikarskiej Sienkiewicza. Współpracuje z Niwą i Przeglądem Tygodniowym. Jest reporterem i felietonistą. Przez cztery lata (1874 - 1878) prowadzi dział literacki w Niwie, będąc przy okazji jej współwłaścicielem. Przez dwa lata (1876 - 1878) był korespondentem Gazety Polskiej w Ameryce Północnej, głównie w Kalifornii. Pracę dziennikarską kontynuował jeszcze w latach 1882 - 1887 jako redaktor umiarkowanie konserwatywnego dziennika Słowo.

Podróże
Henryk Sienkiewicz chętnie podróżował i poznawał inne kraje. Po powrocie z USA, które były jego pierwszą wyprawą, wybrał się na rok (1878 - 1879) do Francji. Od 1880 co roku bywał za granicą, pielęgnując chorą na gruźlicę żonę, a po jej śmierci sam leczył się w uzdrowiskach austriackich, włoskich i francuskich. Zamiłowanie do poznawania świata sprawiło, że w roku 1886 wyprawił się do Konstantynopola, Aten, Neapolu i Rzymu, w 1888 do Hiszpanii, z końcem zaś 1890 wyruszył na wyprawę myśliwska do Zanzibaru.

Twórczość
W czasie podróży zagranicznych pracował usilnie, tworząc nowele i powieści, drukowane w prasie krajowej - warszawskiej i krakowskiej, a potem poznańskiej i lwowskiej. Dzieła te zdobyły autorowi czołowe miejsce nie tylko w Polsce. W rezultacie po 25 latach pracy stał sie najgłośniejszym pisarzem polskim. Wyrazem uznania społeczeństwa dla twórczości Sienkiewicza był uroczyście obchodzony w 1900 roku jubileusz, podczas którego podarowano mu dworek w Oblęgorku, gdzie pisarz przebywał zazwyczaj latem.
Międzynarodowym wyrazem uznania dla twórczości pisarza była przyznana mu w roku 1905 Nagroda Nobla.

Działalność społeczna
Pod wpływem przeżyć osobistych i patriotycznych Sienkiewicz podejmował różne inicjatywy społeczne. I tak w 1889 utworzył w Akademii Umiejętności w Krakowie fundusz stypendialny im. Marii Sienkiewiczowej przeznaczony dla literatów i artystów zagrożonych gruźlicą.
W 1897 wystąpił z inicjatywą wzniesienia w Warszawie pomnika Adama Mickiewicza w stulecie urodzin poety. Odsłonięcie odbyło sie 24 grudnia 1898 roku.
Na przełomie XIX i XX wieku coraz częściej zabierał głos na tematy polityczne, protestując przeciwko antypolskim posunięciom rządu Prus. W okresie rewolucji 1905 pisywał artykuły i odezwy domagające sie autonomii dla Królestwa Polskiego.

Życie osobiste
Wyjątkowo bolesne przeżycia spotkały pisarza w życiu prywatnym. Szczęśliwe małżeństwo, zawarte w 1881 z Maria Szetkiewiczówną, zaowocowało dwójką dzieci: synem Henrykiem i córka Jadwigą. Niestety trzy lata później żona zapadła na gruźlicę i nic nie dały próby jej leczenia w najlepszych uzdrowiskach europejskich.
Zmarła w roku 1885.
Osiem lat później ożenił sie z Marią Wołodkowiczówną. Nie był to udany wybór. Maria opuściła męża po kilku miesiącach. W 1895 uzyskali unieważnienie ślubu.
Po raz trzeci Sienkiewicz ożenił się w 1904 roku z kuzynką Marią Babską, zakochaną w nim od lat szesnastu, z którą był nawet przed laty przelotnie zaręczony. Trzecia żona została gospodynią Oblęgorka. Ten związek przetrwał.

...i kres
Wybuch I wojny światowej zaskoczył Sienkiewicza w Oblęgorku. Stąd przez Kraków i Wiedeń wyruszył do Szwajcarii. Tam zorganizował Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.
Zmarł w Vevey w roku 1916. Hołdem dla zasług pisarza tak na polu literackim jak i narodowym było sprowadzenie jego prochów do Polski i złożenie ich w podziemiach katedry św. Jana w Warszawie.

opracowanie: Irena Iwanicka

 

    
Kalendarium życia Henryka Sienkiewicza



5.05.1846 - Henryk Sienkiewicz urodził się w Woli Okrzejskiej na Podlasiu
1866 - matura
1866-1871 - studia na wydz. filolog.-historycznym Szkoły Głównej w Warszawie
1872 - początki kariery dziennikarskiej – współpracownik czasopism „Niwa” i „Przegląd Tygodniowy”
1874 - współwłaściciel i prowadzący dział literacki w piśmie „Niwa”
1876-1878 - pobyt w USA w charakterze korespondenta „Gazety Polskiej”
1878-1879 - roczny pobyt we Francji
1879 - powrót do Warszawy z czteroletniej podróży po świecie
1880 - odczyty o Ameryce
1881 - ślub z Marią Szetkiewiczówną
1882 - narodziny syna Henryka
1883 - narodziny córki Jadwigi
1884 - choroba żony, wyjazdy do różnych uzdrowisk europejskich w celu ratowania jej zdrowia
1885 - śmierć żony
1886 - wyprawa do Konstantynopola, Aten, Neapolu i Rzymu
1887 - prowadzenie działu literacko-artystycznego w czasopiśmie „Słowo”
1888 - dar pieniężny (15 tys.rubli) od nieznanego wielbiciela z dedykacją: Michał Wołodyjowski Henrykowi Sienkiewiczowi
1889 - utworzenie w Akademii Umiejętności w Krakowie funduszu stypendialnego im. M. Sienkiewiczowej przeznaczonego dla literatów i artystów zagrożonych gruźlicą (otrzymali je m.in.: Maria Konopnicka, Stanisław Wyspiański, Kazimierz Tetmajer)
1891 - wyprawa do Afryki
1893 - ślub z Marią Wołodkowiczówną, która wkrótce opuściła męża, w 1895 roku uzyskano unieważnienie małżeństwa
1895 - pierwszy występ polityczny Sienkiewicza poza Polską – artykuł o Bismarcku w berlińskim czasopiśmie „Gegenwart”
1897 - inicjatywa wzniesienia w Warszawie pomnika Adama Mickiewicza w stulecie urodzin poety, odsłonięcie odbyło się 24 XII 1898 r.
1900 - obchody jubileuszowe 25-lecia twórczości, dar od narodu – majątek Oblęgorek
1904 - Order Legii Honorowej przyznany przez rząd francuski
1904 - ślub z Marią Babską
1905 - Nagroda Nobla przyznana przez szwedzką Akademię Nauk, udział w uroczystym wręczeniu nagrody w Sztokholmie
1906 - list otwarty do cesarza Wilhelma II – protest przeciw polityce pruskiej wobec Polaków
1909 - testament von Olszewskiego – Niemca spod Legnicy, który pod wpływem powieści Sienkiewicza postanowił powrócić do polskości
1914 - wyjazd do Wiednia a następnie do Szwajcarii
1915 - organizacja w Vevey przy współudziale m.in. I. J. Paderewskiego Komitetu Centralnego Pomocy ofiarom Wojny w Polsce
5 XI 1916 - Henryk Sienkiewicz zmarł w Vevey
26 X 1924 - sprowadzenie zwłok Sienkiewicza do wolnej Ojczyzny i pochowanie w podziemiach Katedry św. Jana w Warszawie